Birleşmiş Milletler (BM) Geleceğin Zirvesi, 20-23 Eylül 2024 tarihlerinde New York’ta, BM Genel Merkezi’nde gerçekleşti. Zirve, dünya genelinde yerel yönetimlerin ve küresel aktörlerin sürdürülebilir bir gelecek için bir araya geldiği, tarihi bir buluşmaya sahne oldu.
Özellikle, yerel yönetimlerin küresel ölçekteki rolünün güçlendirilmesi ve Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SKA) hızlandırılması gibi konular gündemdeydi. Zirvede hem aksiyon planlarının açıklandığı hem de gelecek için somut adımların atıldığı iki ana bölüm gerçekleşti.
18 Eylül: Şehirler 2030’a Geri Sayıyor (Cities Countdown to 2030)
Şehirler 2030’a Geri Sayıyor girişimi, Birleşmiş Kentler ve Yerel Yönetimler Dünya Teşkilatı (UCLG), BM ve BM-HABİTAT iş birliği ile başlatıldı. Toplantı, Türkiye Cumhuriyeti’nin başkonsolosluğu ve Birleşmiş Milletler Nezdinde Daimi Temsilciliği olarak hizmet veren Türkevi’nde gerçekleştirildi. Şehirlerin, SKA’lara ulaşmada kilit rol oynadığına dikkat çekilen bu girişim, yerel düzeyde somut, etkili eylemlerle küresel hedeflerin gerçekleştirilebilmesi adına kritik bir platform olarak tanıtıldı.
19 Eylül: Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Yerel ve Bölgesel Yönetimler Danışma Grubu
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Yerel ve Bölgesel Yönetimler Danışma Grubu (UNSG) Toplantısı, 19 Eylül’de Birleşmiş Milletler Genel Merkezi’nde gerçekleştirildi. BM Genel Sekreteri António Guterres tarafından başlatılan bu girişim, yerel ve bölgesel katılımın, eylemin ve iş birliğinin kritik rolünü vurguladı. Toplantıda sürdürülebilir şehirler, yerel yönetişim ve SKA’ların yerelleştirilmesi gibi kritik konular ele alındı. Yerel liderler, kapasitelerini güçlendirme ve kapsayıcı, çok taraflı politikaları teşvik etmeye yönelik anlamlı tartışmalara katılma fırsatı buldu.
MEWA Bölgesi’ni temsilen Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin ve Amman Büyükşehir Belediye Başkanı ve UCLG-MEWA Eş Başkanı Dr. Yousef Alshawarbeh, toplantıda önemli konuşmalar yaptı. Şahin ve Alshawarbeh, barış inşası, insan hakları ve küresel hedeflerin yerelleştirilmesi gibi önemli konulara dikkat çekerek görüşmelere değerli katkılar sundu.
19 Eylül: Yerel ve Bölgesel Yönetimler Dünya Asamblesi
Yerel ve Bölgesel Yönetimler Dünya Asamblesi’nde, yerel yönetimlerin küresel politika yapıcılarla bir araya gelerek, çok taraflı sistemin yerel düzeyde nasıl güçlendirilebileceğine dair görüşlerini paylaştığı bir platform oldu. Bu toplantıda, özellikle akıllı şehirler, şeffaf yönetim, kapsayıcı altyapı projeleri ve iklim değişikliği ile mücadele gibi konular ön plana çıktı. Dünyanın farklı bölgelerinden yerel yöneticiler, kendi şehirlerinde ve bölgelerinde uyguladıkları başarılı projeler ve iyi uygulama örnekleriyle katkı sağladı.
Dijitalleşme yoluyla şehir hizmetlerinin geliştirilmesi, katılımcı demokrasi ve şeffaf yönetim süreçlerinin güçlendirilmesi, sürdürülebilir altyapı çözümleri ve yenilikçi enerji projeleri gibi alanlarda paylaşılan bu deneyimler, diğer yerel yönetimler için de ilham kaynağı oldu. İklim değişikliği ile mücadelede atılan yerel adımlar, kentsel dirençliliği artırma stratejileri ve kapsayıcı şehir politikaları da toplantının dikkat çeken başlıkları arasında yer aldı.
UCLG-MEWA Genel Sekreteri Dr. Mehmet Duman, bu toplantıda yaptığı konuşmada, gençlerin küresel geleceğin şekillendirilmesindeki kritik rolünü vurguladı. E-Parlamento girişimi, gençlerin ve yerel liderlerin daha yakın çalışmasını sağlayacak yenilikçi bir adım olarak tanıtıldı. Bu girişim, UCLG ve Dünya Yerel Yönetim ve Demokrasi Akademisi Vakfı (WALD) Akademi iş birliğiyle geliştirilmiş olup, yerel liderlerin gençlerle daha etkili bir şekilde etkileşim kurmasını sağlayarak, onların sürdürülebilir kalkınma süreçlerine aktif katılımını teşvik etmeyi amaçlamaktadır.
20-21 Eylül: BM Geleceğin Zirvesi Aksiyon Günleri
20-21 Eylül tarihlerinde gerçekleştirilen BM Geleceğin Zirvesi Aksiyon Günleri, yerel ve bölgesel yönetimlerin küresel vizyonun şekillendirilmesinde aktif bir rol üstlenerek SKA’lara ulaşmada küresel iş birliğini güçlendirdikleri bir zemin oluşturdu. Etkinlikte, Gelecek için Bakım Bölgeleri: Eşitlik, İklim Eylemi, Demokrasi ve Barış için Feminist Belediyecilik (Yerel ve Bölgesel Yönetimler Günü) ve Herkes için daha adil, sürdürülebilir ve güvenli bir gelecek için yerel yolların şekillendirilmesi – “Gelecek Paktı’nın Yerelleştirilmesi” başlıklı iki ayrı oturum gerçekleştirildi.
22-23 Eylül: BM Geleceğin Zirvesi
BM Geleceğin Zirvesi ise, dünya genelinden katılan ulusal düzeydeki liderlerin çok taraflı sistemin yeniden yapılandırılması ve küresel düzeyde daha kapsayıcı bir yönetim modelinin oluşturulması konularına odaklandı. Zirve, mevcut uluslararası sistemin, ülkeler arasındaki iş birliğini ve dayanışmayı güçlendirmek için nasıl reforme edilebileceğini masaya yatırdı. Liderler, küresel krizler karşısında daha dirençli ve adil bir yönetim anlayışının benimsenmesi gerektiğini vurguladılar.
Toplantıda, küresel yönetişimdeki boşlukların giderilmesi, kapsayıcı kalkınma stratejilerinin benimsenmesi ve dünya genelinde daha sürdürülebilir ve eşitlikçi bir gelecek inşa edilmesi amacıyla hazırlanan “Gelecek için Pakt” oy birliğiyle kabul edildi. Bu anlaşma, yalnızca hükümetlerin değil, aynı zamanda yerel yönetimlerin, sivil toplum kuruluşlarının ve özel sektörün de küresel yönetime daha aktif katılımını sağlayarak daha bütüncül ve çok katmanlı bir yönetişim modelinin temel taşlarını oluşturmayı hedefliyor.
MEWA Bölgesi’nden Güçlü Katılım
Zirvede Ortadoğu ve Batı Asya Bölgesi‘ni temsilen yerel liderlerin güçlü katılımı dikkat çekti. Balıkesir, Salt, Karatay, Avcılar, Gaziantep, Al-Arida ve Amman gibi bölge şehirlerimizden katılan temsilciler, barış ve kalkınma süreçlerine olan katkılarını anlattı. Ayrıca etkinliklerde bölgemiz şehirlerinin yanı sıra Dünya Yerel Yönetim ve Demokrasi Akademisi Vakfı (WALD), Türkiye Belediyeler Birliği (TBB) ve Ürdün Ülke Temsilcisi Rakez Al Khalaileh gibi kurum, kuruluş ve ülke temsilcileri de yer aldı.
Sonuç olarak, BM Geleceğin Zirvesi, şehirlerin küresel sorunların çözümünde oynayacağı kilit rolü bir kez daha gözler önüne serdi. Yerel eylemlerin, küresel sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmada ne denli kritik olduğunu vurgulayan bu zirve, MEWA Bölgesi’ndeki şehirlerin bu süreçteki katkılarını ve liderliklerini de ortaya koydu. Zirve sonrası yayınlanan bildirgede, yerel yönetimlerin daha fazla güçlendirilmesi ve desteklenmesi gerektiği vurgulanarak, şehirlerin gelecekte daha sürdürülebilir, kapsayıcı ve dirençli bir yapıya kavuşturulmasının önemine dikkat çekildi.